جوهر

امروزه در کنار رشد روزافزونی که در صنعت چاپ و دستگاه‌های چاپگر شاهد آن هستیم می‌بینیم که تنوع جوهرهای موجود در بازار نیز افزایش پیدا کرده است. این تنوع به ما کمک می‌کند تا با توجه به نوع روش چاپ و نیز نوع پرینتر، مرکب مناسب را انتخاب کنیم و در نهایت بهترین خروجی را از فرایند چاپ داشته باشیم. ما در این مقاله قصد داریم شما را با انواع جوهرهای چاپ، کاربردهای هر یک از آنها، مواد اولیه تشکیل‌دهنده این جوهرها و در آخر نحوه تشخیص کیفیت جوهر آشنا کنیم پس تا انتهای این مطلب با صنایع نئون پرس همراه باشید.

 

جوهر یا مرکب چاپ 

جوهر های چاپ، به مخلوط‌ های حاوی رنگ گفته‌ شده و با کمک فرم چاپ بر روی کاغذ و یا هر سطح دیگری منتقل می‌شوند. جوهر های چاپ حاوی مواد رنگی، معمولاً رنگدانه‌ های غیرآلی و آلی، دی‌اکسیدکربن تیتانیوم یا کربن سیاه و همچنین حلال یا ماده حامل دیگری هستند.

بسیاری از جوهر های چاپ، دارای چسب هایی هستند که رنگدانه‌ ها را پوشانده و این جوهرها باید روی لایه‌ها در یک بستر دائمی و مکانیکی مقاوم قرار بگیرند. وجود اجزای مایع در جوهر های چاپ بدین منظور است که مایع از حالت خود به جامد از طریق تبخیر، جذب بستر یا از طریق واکنش شیمیایی به بر سطح بستر منتقل شود.

در واقع می‌توان گفت که جوهر چاپ به ماده مایعی گفته می‌شود که به‌ منظور نوشتن، طراحی و یا چاپ مورد استفاده قرار گرفته و این ماده از رنگ‌ های آلی یا معدنی ساخته‌ شده که در واقع نوعی حلال شیمیایی حل شده می‌باشد.

انواع جوهر کدامند؟

همانطور که در بالا گفته شد انواع متنوعی از جوهر چاپ را می‌توانید در بازار پیدا کنید. در ادامه به تعدادی از پرکاربردترین آنها اشاره می‌کنیم و کمی هم راجع به ویژگی‌های هریک از آنها صحبت خواهیم کرد. از آنجا که در این مطلب، واژه مایع جوهر یا حلال خیلی به گوشتان می‌خورد بهتر است اول با آن آشنایی پیدا کنید و سپس به سراغ انواع جوهر برویم. به طور کلی هر جوهر چاپ از 4 جز یعنی رنگدانه، مواد چسبنده، حلال و مواد افزودنی تشکیل می‌شود که وظیفه آن جذب سایر اجزای تشکیل‌دهنده جوهر و انتقال آن به بستر چاپ است. مایع جوهر پس از اتمام فرایند چاپ تبخیر، خشک یا جذب شده و از طرح چاپی خارج می‌‌شود.

 

ادامه توضیحات مربوط به انواع جوهر

قبل از اینکه بخواهید با دستگاه های چاپ فرمت بزرگ کار کنید، باید به دقت در نظر بگیرید که چه کاری می خواهید انجام دهید و کدام نوع جوهر به شما کمک می کند تا به هدف خود برسید. قبل از اینکه به چاپ با فرمت عریض بپردازید، کیفیت هر نوع جوهر و کاربردهایی که معمولاً برای آنها استفاده می شود را در نظر بگیرید. هزینه جوهر چاپ یکی از عوامل مورد توجه در انتخاب است، اما ملاحظات دیگری مانند دوام، چسبندگی، روشنایی رنگ و پوشش نیز وجود دارد.

انواع مختلف جوهرها در عرصه چاپ عبارتند از جوهر سالونت solvent، جوهر اکو سالونت eco-solvent، جوهر لاتکس Latex، جوهر UV، جوهر سابلیمیشن dye sublimation و جوهر آبی Aqueous (هم رنگ و هم رنگدانه). همه این انواع جوهرهای چاپ چند جزء اصلی مشترک دارند: یک رنگ colorant (رنگ dye یا رنگدانه pigment) و یک مایع حامل. یکی از ویژگی های تعیین کننده کیفیت چاپ، فرآیند چسباندن رنگ به ماده یا بستر است.

جوهر سالونت

جوهر سالونت به محلول مبتنی بر روغن اطلاق می شود که رنگدانه و رزین را نگه می دارد و این مزیت را دارد که در برابر محو شدن و سایش مقاوم و ضد آب است. جوهر چاپ سالونت می تواند بر روی بنرها و وینیل های مختلف بدون پوشش چاپ شود و به رنگدانه اجازه می دهد بهتر به هم بچسبد؛ سپس حلال تبخیر شده یا با گرمکن های روی دستگاه چاپ از بین می رود و رنگدانه را باقی می گذارد. این جوهر چاپ معمولاً به مدت پنج تا هفت سال در برابر محو شدن مقاومت می کند و برای استفاده در بنرها با ماندگاری طولانی مدت در فضای باز بسیار عالی است.

برای تبخیر حامل حرارت زیادی لازم نیست و از آنجایی که محلول مبتنی بر روغن بسیار خورنده است، هد چاپ با جوهر سالونت به راحتی مسدود می شود. برای اینکه این نوع دستگاه چاپ به خوبی کار کند، تمیز کردن منظم اجباری است؛اینکه اجازه دهید دستگاه چاپ بنر برای چند روز بدون نظافت باقی بماند، به احتمال زیاد منجر به نیاز به یک هد چاپ جدید می شود.

جوهر اکوسالونت

محلول مایع موجود در جوهر اکوسالونت از عصاره های اتر گرفته شده از روغن معدنی تصفیه شده به دست می آید؛ البته نام آن نباید باعث شود اینطور فکر کنید که این جوهر چاپ از نظر زیست محیطی نیز مناسب است. جوهر Eco-solvent می تواند روی بسیاری از مدیاهای بدون پوشش چاپ شود و خشک شدن آن نسبت به جوهر سالونت زمان بیشتری نیاز دارد که باعث می شود تعمیر و نگهداری دستگاه چاپ اکو سالونت نسبت به دستگاه چاپ سالونت زمان کمتری را صرف کند. تمیزی و نگهداری دستگاه چاپی که از جوهر اکوسالونت استفاده می کند یک بار در هفته کافی است.

مانند دستگاه های چاپ سالونت، دستگاه هایی که از جوهرهای اکوسالونت استفاده می کنند از گرما برای تبخیر محلول استفاده می کنند. معمولاً دو تا سه سال طول می کشد تا جوهر چاپ اکوسالونت شروع به محو شدن کند و ضد آب و مقاوم در برابر سایش است؛ الکل و پاک کننده شیشه می توانند این جوهر را پاک کنند، بنابراین دوام آن به خوبی جوهر سالونت نیست.

جوهرهای سالونت و اکوسالونت می توانند بر یکپارچگی وینیل تأثیر بگذارند و بسته به پوشش جوهر چاپ، می توانند باعث نازک شدن وینیل و انقباض آن از لایه رهاسازی چسب شوند. به همین دلیل، بسیاری از زیرلایه های گرافیکی دیوار را می بینید که به مواد مبتنی بر پلی استر روی می آورند تا از جدا شدن زودهنگام گرافیک از سطح دیوار جلوگیری کنند.همیشه بهترین کار این است که مواد جدید را آزمایش کنید تا ببینید جوهرهای چاپ چگونه روی مواد یا چسبندگی آن تأثیر می گذارند.

جوهر سابلیمیشن

هنگام استفاده از جوهر سابلیمیشن برای چاپ روی پارچه، مهم است که ترکیب شیمیایی جوهر مناسب با نوع پارچه مربوطه مطابقت داشته باشد. نوع اول رنگهای اسیدی Acid است که برای ابریشم، نایلون و پشم استفاده می شود؛ رنگ های واکنشی Reactive برای پنبه، ابریشم مصنوعی، کتان و ابریشم استفاده می شود (پارچه باید قبل از چاپ آماده شود). در چاپ سابلیمیشن رنگهای اسیدی و واکنشی برای تثبیت رنگها به پارچه بخار می شوند؛ در هر دو مورد، پارچه باید پس از بخار شسته شود تا جوهر اضافی یا ثابت نشده از بین برود.

جوهر سابلیمیشن دارای کیفیت های بسیار متفاوتی با جوهرهای سنتی است. جابجایی از یک مجموعه یا رنگ به دیگری به آسانی تخلیه خطوط، اجرای مقداری پاک کننده و سپس پر کردن مجدد با مجموعه جوهر سابلیمیشن جدید است. تولید کنندگان مختلف بارهای رنگدانه متفاوتی در مقابل محلول (آب) دارند که می تواند تفاوت های زیادی در طیف رنگ های موجود و همچنین هزینه چاپ ایجاد کند. یکی دیگر از گزینه های جوهر سابلیمیشن ، داشتن انواع رنگ های فلورسنت نقطه ای برای کمک به تطبیق با رنگ برند خاص است. این نوع جوهرهای چاپ را می توان بر روی هزاران نوع پارچه چاپ کرد و برخی را می توان از کاغذ به سطوح سفت مانند لیوان، درپوش و غیره منتقل کرد.

جوهر UV

رایج ترین نوع جوهر یووی مورد استفاده در چاپ دیجیتال عمدتاً از رزین های پلیمری الیگومر oligomer و مونومر آکریلات monomer acrylate به همراه آغازگرهای عکس تشکیل شده است. هنگامی که این ترکیب در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار می گیرد، باعث آزاد شدن رادیکال های آزاد شده که باعث می شود پلیمریزاسیون ترکیب به یک لایه جوهر خشک تبدیل شود؛ سپس رنگدانه در داخل این فیلم محصور می شود. جوهرهای UV مانند جوهرهای سالونت تبخیر نمی شوند و در عوض زمانی که سیستم نور فرابنفش دستگاه چاپ از بالای آن عبور می کند خاموش می شوند. به دلیل ویسکوزیته کم جوهرهای دارای اشعه ماوراء بنفش و به دلیل عدم نفوذ آنها در محیط، حجم کمتری نسبت به جوهای سالونت، اکو سالونت یا لاتکس مصرف می کنند. اگرچه این نوع جوهر چاپ می تواند به همان اندازه گران باشد، اما مقدار استفاده شده از آن توسط دستگاه چاپ یووی کمتر است که آن را به یک انتخاب اقتصادی تبدیل می کند.

جوهرهای یووی به خوبی به اکثر سطوح (به ویژه وینیل) می چسبند، اما استفاده از آن ها با موادی که ارتجاعی هستند مانند پوشش های خودرو توصیه نمی شود. جوهرهای UV تقریباً بلافاصله بعد از چاپ خشک می شوند؛ نگهداری هد چاپ مشابه جوهرهای اکوسالونت است، بنابراین این سیستم های چاپ نیازی به تهویه ندارند. جوهرهای یووی مانند سایر جوهرهای چاپ ماندگاری طولانی ندارند و باید در اتاقی با تغییرات دمایی کمی نگهداری شوند. چاپ مستقیم بر روی بسترهای سفت و سخت، مزیت بزرگ جوهر یووی است. جوهر UV برای چاپ بر روی تخته های سفت، شیشه، چوب، فلز، POS/POP و برای مواد رول مانند بنرها، وینیل ها و بسیاری از پارچه ها عالی هستند.

تشخیص کیفیت جوهر چاپ

از جمله فاکتورهایی که می توان به کمک آنها از کیفیت مرکب چاپ اطمینان پیدا کرد عبارتنداز:

• بوی جوهر

جوهر های باکیفیت بالا دارای بوی بسیار ملایم و نسبتا کمتری به نسبت نمونه‌ های مشابه دارد. بوی زیاد و تند نشان‌دهنده جوهر بی کیفیت بوده و نشان‌دهنده سالونت زیاد در جوهر است.

• تاریخ تولید و تاریخ انقضا

در هنگام خرید جوهر چاپ باید حتماً به تاریخ تولید و انقضای آن توجه نمایید. جوهر های چاپ پس‌ از گذشت تاریخ انقضا دیگر قابل مصرف نبوده و به هد دستگاه آسیب جدی وارد می‌کند.

• قیمت پایین جوهر

در هنگام خرید جوهر چاپ دقت کنید که جوهر چاپ با سایر مواد مصرفی دیگر در چاپخانه دارای فرق بسیار اساسی می‌باشد. زیرا مواد مصرفی دیگر در صورت نبود کیفیت به‌ دور انداخته شده و هیچ آسیبی به دستگاه چاپ وارد نمی‌کنند. ولی جوهر بی کیفیت و ارزان مستقیماً آسیب جدی به دستگاه زده و هزینه‌ های هنگفتی را در پی خواهد داشت. بنابراین در انتخاب جوهر به‌ شدت دقت کرده و جوهر های بی کیفیت با قیمت بسیار پایین را خریداری نکنید.

• اعتماد به تکنسین دستگاه

بسیاری از تکنیسین‌ های دستگاه‌ها، کارمندان فروشندگان دستگاه‌ها یا جوهر بوده و یا از طریق واسطه نامحسوس فروشنده جوهر واردکننده هستند. مشتریان بیشتر به توصیه‌های تکنسین‌ها اعتماد کرده و برند های معرفی‌ شده از سوی آن‌ها را خریداری می‌نمایند. بنابراین دقت کنید که تکنسین‌ های دستگاه چاپ خود را از مراکز بسیار معتبر و شناخته‌ شده انتخاب کرده و جوهر چاپ را از برند ها و مارک‌ های شناخته‌شده و جهانی خریداری نمایید.

کاربردهای انواع جوهر چاپ

• جوهر چاپ حرارتی: خوب است بدانید به جوهر چاپ حرارتی، جوهر گرمایی یا سابلیمیشن هم گفته می‌شود. این جوهر در چاپ روی منسوجات (پارچه و لباس) و انواع هدایای تبلیغاتی کاربرد گسترده ای دارد. اگر زنده بودن رنگ، جلوه زیبا و مقاومت بالا در برابر رطوبت و شستشو برای شما اهمیت دارد حتما از روش سابلیمیشن و جوهر چاپ حرارتی استفاده نمایید.
• جوهر چاپ دستی: از انواع چاپ‌های دستی می‌توان به چاپ گود، چاپ برآمده (برجسته)، چاپ سیلک اسکرین و چاپ مسطح اشاره کرد. برای چاپ کردن طرح روی کارتن‌های بسته‌بندی، ساک‌های خرید، لباس، سرامیک، چوب و فلز می‌توان از جوهر چاپ دستی استفاده کرد.
• جوهر چاپ دیجیتال: در روش‌های چاپ دیجیتال مانند جوهرافشان از جوهر دیجیتال استفاده می‌شود. بیشترین کاربرد این جوهر در چاپ‌های تجاری با تعداد بالا و چاپ عکس دوربین‌های عکاسی می‌باشد.
• جوهر چاپ افست: از مرکب چاپ افست برای اجرای پروژه‌های چاپ تجاری با تیراژ انبوه استفاده می‌شود مانند چاپ کاتالوگ، نشریه، کتاب، بروشور تبلیغاتی و …
• مرکب رسانا: از آنجا که این جوهر دارای ذرات کربن است برای چاپ روی قطعات الکترونیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. جوهر رسانا در روش چاپ جوهر افشان کاربرد دارد و برای چاپ روی سنسورهای نمایشی، ابزار و قطعات الکتریک، مدار الکتریک و صفحه نمایش لمسی کاربرد دارد.

مواد اولیه جوهر چاپ

همانطور که در بالا به صورت خلاصه بیان شد، مرکب چاپ از 4 جز اصلی تشکیل شده است. در این بخش از مقاله می‌خواهیم به تفصیل راجع به این اجزا توضیح دهیم.

1. رنگ‌ دهنده: اولین ماده تشکیل دهنده جوهر که بررسی می‌کنیم رنگ‌دهنده است که به 2 دسته رنگدانه پیگمنت و مواد رنگی تقسیم می‌شود. رنگدانه‌ها می‌توانند آلی، غیر آلی و نیز رنگی یا سفید و سیاه باشند. بر خلاف رنگدانه‌ها که نامحلول می‌باشند، مواد رنگی محلول هستند.
2. اتصال دهنده یا چسب: اتصال‌دهنده باعث افزایش خاصیت چسبندگی ذرات جوهر به یکدیگر می‌شود. همچنین باعث افزایش چسبندگی به سطحی که قرار است روی آن چاپ اجرا شود هم می‌شود. چسب موجود در جوهر از جنس پلیمر یا رزین است.
3. حلال: حلال موجود در ترکیب جوهر 2 نقش مهم را ایفا می‌کند. نقش اول مربوط به تنظیم ویسکوزیته جوهر است یعنی جوهر به اندازه‌ای رقیق باشد که به سهولت روی غلطک دستگاه چاپ جریان پیدا کند و از طرفی سراریز هم نشود و به سمت دیگر سطح چاپی نفوذ نکند. ویسکوزیته پارامتری است که میزان جاری شدن یک مایع را نشان می‌دهد و به آن گرانروی هم گفته می‌شود. نقش دوم حلال هم مربوط به تنظیم زمان و سرعت خشک شدن جوهر است.
4. افزودنی: از افزودنی می‌توان برای کم شدن میزان کف، جلوگیری از ته‌نشین شدن موادرنگی، بیشترشدن خاصیت چسبندگی جوهر و بهینه‌شدن زمان خشک‌شدن آن استفاده کرد. از موم، ضدکف و روان‌کننده می‌توان به عنوان افزودنی در ساخت جوهر چاپ استفاده نمود.

ویژگی‌هایی که هنگام خرید جوهر چاپگر باید به آنها دقت کنید

حال که همه چیز را در مورد انواع مختلف جوهر مخصوص چاپگر می‌دانید، سوالی که مطرح می‌شود این است که جوهری که انتخاب می‌کنید چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ در این‌بخش، برخی از ویژگی‌های کلیدی که باید در هنگام خرید جوهر مخصوص چاپگر در نظر بگیرید را معرفی می‌کنیم:

رنگی یا سیاه و سفید بودن

شاید این نکته پیش پا افتاده به نظر برسد، اما قبل از خرید جوهر، مهم است که کارتریج خود را بررسی کنید تا در صورتی که یکی از رنگ‌های آن تمام شده است، جوهر مناسب را تهیه نمایید. ممکن است یک رنگ قبل از رنگ‌های دیگر تمام شود. معمولا رنگ‌ها را می‌توانید به صورت جداگانه تهیه نمایید.

حداقل تعداد صفحات چاپ

هنگام خرید یک کارتریج جدید یا مقایسه چندین کارتریج با یکدیگر، باید حداقل تعداد صفحاتی که برای چاپ مشخص شده را بررسی کنید. این مورد، حداقل تعداد صفحات پیش‌بینی‌شده‌ای است که می‌توانید قبل از نیاز به تعویض کارتریج، آن‌ها را چاپ کنید. هرچه حداقل تعداد صفحات چاپ بالاتر باشد، هزینه‌های طولانی مدت شما کاهش می‌یابد.

سازگاری

بیشتر کارتریج‌های چاپگر، یک‎اندازه نیستند. حتما قبل از خرید، ابعاد و مشخصات را بررسی کنید تا مطمئن شوید چاپگر شما با کارتریج مورد نظر سازگار باشد.

ضمانتنامه

برخی از تولید‌کنندگان جوهر چاپ دیجیتال، ضمانت و گارانتی کوتاه مدتی ارائه می‌دهند. با اینکه این کار ضروری نیست، اما اگر مشکلی در کارتریج شما بوجود آید، گارانتی می‌تواند به شما در صرفه جویی در هزینه و جلوگیری از دردسرهای بعد آن کمک کند.

بازسازی شده یا جدید

کارتریج‌های بازسازی شده به کارتریج‌هایی گفته می‌شود که با جوهر با کیفیت یکسان یا مشابه بازیافت، تمیز و دوباره پر شده‌اند. خرید کارتریج‌های جوهر بازسازی شده می‌تواند مقرون به صرفه‌تر از خرید یک کارتریج جدید باشد. قبل از خرید این نوع کارتریج‌ها، حتما از کیفیت و محل بازیافت آن‌ها اطمینان حاصل کنید؛ چرا که ممکن است با خرید محصول بی‌کیفیت، به چاپگر خود آسیب وارد کنید.

انواع جوهرهای گرید A در فرارنگ با بالاترین کیفیت جهانی :

– جوهر سالونت مخصوص هدهای Xaar , Konica , Seiko , Spectra , Toshiba , …

– جوهر مخصوص اکو سالونت برای انواع هد اپسون Epson DX5 , DX7 , XP

– جوهر UV مخصوص هدهای ریکو GEN5 , 2220 و هدهای اپسون DX5 , DX7

– مرکب چاپ کاغذ سابلیمیشن برای هدهای ریکو و اپسون 4720 , i3200 , DX5 , DX7 , 5113

– جوهر پیگمنت و ری اکتیو جهت چاپ پارچه

– جوهر دیسپرس مخصوص چاپ مستقیم روی پارچه و پرچم